Sądy płacą coraz wyższe odszkodowania za niesłuszne aresztowania

W 2011 roku Sąd Okręgowy w Bydgoszczy orzekł o wypłacie 800 tysięcy złotych odszkodowań dla 22 osób. To dwa razy więcej niż rok wcześniej.

Stefan Ch., ps. Stiv, był jednym z oskarżonych o usiłowanie zabójstwa Henryka M., ps. Lewatywa, w marcu 2000 roku. Gdy „Lewatywa” ze świeżo poślubioną żoną wysiadał z samochodu przed swoim blokiem przy ul. Traugutta, ktoś postrzelił go w bark.

Uniewinniony wylicza

Stefan Ch. został zatrzymany trzy lata później. Na ławie oskarżonych Sądu Okręgowego w Bydgoszczy usiadł razem z Tadeuszem Sz., ps. Warszawiak, Robertem M., ps. Sałata, i Jackiem W., ps. Szafir. Proces zakończył się uniewinnieniem wszystkich oskarżonych z braku dowodów. Stefan Ch., ps. Stiv, wyliczył, że należą mu się 42 tys. zł za niesłuszne aresztowanie. Z wnioskiem o odszkodowanie do sądu poszedł także Tadeusz Sz., ps. Warszawiak.

Ze statystyk bydgoskiego Sądu Okręgowego wynika, że przybywa spraw o odszkodowanie tytułem niesłusznego skazania, tymczasowego aresztowania lub zatrzymania. Według sędziego Włodzimierza Hilli jest, to wynik rosnącej świadomości prawnej naszego społeczeństwa.

Eksperci zaniepokojeni

Z drugiej strony niezależni eksperci, na przykład z Forum Obywatelskiego Rozwoju, twierdzą, że zdecydowana większość niesłusznych skazań została wykryta i usunięta w wyniku postępowania kasacyjnego, a nie wznowieniowego. Jak podkreślają autorzy raportu FOR, jest to niepokojące, bo postępowanie wznawia się, gdy pojawiają się okoliczności w dużej mierze od sądu niezależne, np. nowe dowody. Natomiast postępowanie kasacyjne usuwa „rażące naruszenia prawa”, jakich dopuściły się sądy. Oznacza to, że właśnie po stronie sądu leżą najczęściej przyczyny niesłusznych skazań.

<!** reklama>

Przykłady błędów sądowych? Wymierzenia kary powyżej ustawowego zagrożenia za przypisane przestępstwo, pociągnięcia do odpowiedzialności karnej, podczas gdy zarzucany czyn stanowił wykroczenie albo sprawca powinien odpowiadać jako nieletni, błędnej interpretacji przepisów prawa, abstrahującej od wypracowanego orzecznictwa.

- Sprawy odszkodowawcze to czubek góry lodowej, bo przypadków niesłusznych skazań jest więcej - mówi Łukasz Chojniak z FOR.