Zatruta woda z bydgoskiego dawnego Zachemu może już dostawać się do Wisły

Rurę o sporym przekroju prawie 1,5 metra wzdłuż ul. Ku Wiśle ktoś odkopał i zaczął wycinać - cięcia są widoczne w dwóch miejscach. To nieczynne od lat ujęcie wody z Wisły na potrzeby nieistniejących już zakładów Chemicznych Zachem.

- Rurociągi w Łęgnowie, czerpiące wodę do Zachemu były w tym miejscu trzy - mówi Jarosław Butkiewicz, od lat interesujący się historia zakładów. - Dwa były przeciągnięte za czasów PRL, ten pocięty to jeszcze rurociąg poniemiecki pod zakładach amunicyjnych D.A.G. Fabrik Bromberg. Biegł od stacji pomp przy Wiśle, która teraz już została rozebrana, a instalacja, w tym pompy, sprzedane na złom. To rurociąg z tak zwanego staliwa, stopu stali z węglem. Bardzo kruchy. To nie jest przypadek.

Problem w tym, że ujęcie wody na Wiśle zostało zaczopowane. Teraz woda, grawitacyjnie spływa rozciętym rurociągiem w dół. Bierze się ze zbiornika retencyjnego w Łęgnowie Wsi i wylewa, gdzie tylko może. W zbiorniku zbierają się dawno stwierdzone chemikalia z dawnego składowiska Zachemu przy ul. Zielonej.

- Do rowu melioracyjnego używanego przez rolników do nawodnień pół uprawnych na tym terenie leje się woda, która jest z odstojników, a tam to i owo wykryto - przypomina Renata Włazik, działaczka społeczna z Łęgnowa Wsi.

Robert Dobrosielski, zastępca dyrektora wydziału zarządzania kryzysowego bydgoskiego Urzędu miasta przyznaje, że w minioną sobotę (22.08) wpłynęło do nich zgłoszenie w tej sprawie. - Dzwonił prawdopodobnie mieszkaniec Łęgnowa - mówi Dobrosielski. - Na miejsce przyjechała straż pożarna, ale nie stwierdziła w wodzie z rurociągu piany czy odmiennego koloru. Powiadomiliśmy jednak także służby, w tym Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska.

Inspektorzy WIOŚ byli na miejscu w poniedziałek. Pobierali próbki wody z rurociągu. - WIOŚ w Bydgoszczy, w ramach rozpoznania zanieczyszczenia w terenie, przeprowadził wizję na terenie - mówi Małgorzata Witkowska, naczelnik Wydziału Inspekcji WIOŚ w Bydgoszczy. - W celu dokonania oceny czy nastąpiło zanieczyszczenie środowiska, przeprowadzony został (przez przedstawiciela CLB GIOŚ – Oddział w Bydgoszczy) pobór próbek. Centralne Laboratorium Badawcze GIOŚ - Oddział w Bydgoszczy zadeklarowało, że wyniki zostaną przekazane do dnia 04.09. Uwzględniając fakt, że nakładanie sankcji za korzystanie ze środowiska bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego leży w zakresie kompetencji Wód Polskich, inspektorat przekaże własne ustalenia, w tym w szczególności wyniki przeprowadzonych badań, do tego organu.

Jak mówi prof. Mariusz Czop, który dowodził zespołem badaczy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, prowadzącym analizy wody podziemnej w Łęgnowie w 2018 r., woda w zbiorniku retencyjnym znajdującym się na terenie osiedla Łęgnowo Wieś jest zanieczyszczona typowymi substancjami występującymi w wodach podziemnych i powierzchownych, pochodzącymi z dawnych Zakładów Chemicznych Zachem. W wodach tych występują nie tylko fenol, ale również absorbowalne związki chlorowcoorganiczne (AOX) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA).

Skażona woda mogła trafić do trafia do głównego kanału odwadniającego - twierdzi, podkreślając, że już z całą pewnościćmożemy mieć do czynienia z zatruciem Wisły, bo z nią łączy się kanał melioracyjny i w ogóle wszystkie cieki i kanały występujące na terenie osiedla Łęgnowo Wieś.

Przypomnijmy, że Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska przygotowała projekt, którego celem jest oczyszczenie skażonego środowiska gruntowo-wodnego z zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych emitowanych z kompleksu składowisk przy ul. Zielonej zlokalizowanego w granicach dawnych Zakładów Chemicznych Zachem. Działania pozwolą na zatrzymanie migracji zanieczyszczeń z terenów skażonych na tereny zamieszkałe oraz obszar Natura 2000 Dolina Dolnej Wisły, przez co wyeliminowane zostanie zagrożenie zdrowotne i środowiskowe w obszarze oddziaływania zakładów.

W ramach projektu planowane jest wykonanie 7 studni głębinowych i poddanie środowiska gruntowo-wodnego oczyszczaniu techniką pump-and-treat (P&T). Technika ta polega na odpompowywaniu zanieczyszczonych wód podziemnych, poddawaniu ich częściowemu oczyszczeniu w specjalnej jednostce podczyszczającej, a następnie zatłoczeniu za pomocą studni iniekcyjnych z powrotem do górotworu, dzięki czemu stosunki wodne w obszarze remediacji nie zostają zachwiane. Dla bieżącej kontroli postępu działań remediacyjnych planuje się wykonanie sieci monitoringu złożonej z kilkunastu piezometrów wyposażonych w zestaw automatycznych czujników dla pomiaru wybranych parametrów fizykochemicznych. Zaplanowane działania remediacyjne zapewnią skuteczne oczyszczenie środowiska gruntowo-wodnego wraz z wymywaniem zanieczyszczeń zaabsorbowanych na gruncie, a wykonane studnie stanowić będą barierę hydrodynamiczną, która skutecznie zatrzyma lub przynajmniej znacząco ograniczy dalszą propagację zanieczyszczeń zabezpieczając tym samym osiedla mieszkaniowe przed ich dalszym dopływem.