Nieruchome i wirujące

W toruńskim Muzeum Etnograficznych otwarta została wystawa szopek świątecznych. Historia ich powstania wiąże się ze św. Franciszkiem z Asyżu.

<!** Image 2 align=right alt="Image 71653" sub="Szopka krakowska wykonana przez Czesława Różeńskiego w 1982 roku / Fot. Adam Zakrzewski">Różnorodność form szopek zależy od regionu, w którym powstają. Na Kaszubach tworzone są szopki niewielkich rozmiarów, które mają kształt stajenki zwieńczonej gwiazdą, z kukiełkami z drewna, tektury lub szmatek. Na wystawie eksponowane są szopki wykonane w latach 40. XX wieku przez Leona Okroja z Karwieńskich Błot.

Na wschodzie Polski popularne były tzw. szopki cieniowe, o ściankach wyklejonych bibułką. Na wystawie zaprezentowano ich kopię pochodzącą z Podlasia. W Krakowie narodził się odrębny typ szopek, nawiązujących kształtem do zabytkowych budowli tego miasta. Szopki mają bogate fasady, liczne wieże oraz imitacje witraży. Oklejone są barwną cynfolią. Od 1937 roku organizowany jest w Krakowie konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską. Co roku, na początku grudnia prezentowane są one na Rynku Staromiejskim pod pomnikiem Adama Mickiewicza. Eksponowane na wystawie szopki krakowskie powstały w latach 80. XX wieku. W jednej z nich umieszczono kukiełki wykonane jeszcze w latach międzywojennych.

<!** reklama>Rzeźbiarze ludowi chętnie zajmują się tworzeniem szopek świątecznych. Na wystawie zaprezentowali pięćdziesiąt swoich dzieł z lat 1953-2006. Wykonano je różnymi technikami rzeźbiarskimi. To między innymi płaskorzeźby i rzeźby. Niektóre mają zaledwie kilkanaście centymetrów wysokości, inne są rozbudowanymi konstrukcjami znacznych rozmiarów. Obok szopek statycznych stoją ruchome, wyposażone w proste mechanizmy oraz takie, w których figurki można ustawiać w dowolny sposób. We wszystkich szopkach rzeźbiarskich przedstawieni są Matka Boska i święty Józef, którzy stoją przy Dzieciątku leżącym w żłobie. Wszystkie szopki mają też elementy typowo polskie - ich dachy kryte są strzechą, niektóre są stylizowane na budynki góralskie lub na szałasy pasterskie, inne przypominają kapliczki. Postacie w szopkach noszą zazwyczaj ubiory chłopskie.

Gdzie, kiedy, po ile?

Wystawa w toruńskim Muzeum Etnograficznym czynna będzie do 5 lutego. Bilet normalny kosztuje 5,5 zł, ulgowy 3,5 zł.