Kręta była naprawdę kręta

Nie do wiary, jak wąska i... kręta była ulica Kręta do 1945 roku, kiedy stał tam jeszcze „Dom Mateckich”, narożna kamienica wschodniej pierzei Starego Rynku.

<!** Image 3 align=right alt="Image 194777" sub="Tak wyglądała narożna kamienica wschodniej pierzei Starego Rynku, w której się mieścił Dom Towarowy Braci Mateckich.">Większości bydgoszczan nazwa „Dom Mateckich” nic już nie mówi, najwyżej kojarzy się z... warszawskim „Domem Jabłkowskich”. W międzywojniu była to jednak powszechnie znana i odwiedzana placówka handlowa, jedna z najpopularniejszych w Bydgoszczy.

Mur z I połowy XVII stulecia

Jednolite stylowo kamienice na bydgoskim Starym Rynku w północno-wschodnim narożniku, w których przez długie lata mieściły się księgarnie (zwłaszcza „Techniczna”), sprawiają dziś wrażenie, jakby stały tu od zawsze. Nic bardziej błędnego.

<!** reklama>

Do 1945 r. ten narożnik wschodniej pierzei wyglądał zupełnie inaczej, zwłaszcza za sprawą ostatniego w szeregu „Domu Mateckich”.

Już po wojnie, w trakcie prac remontowych, kamienica częściowo zawaliła się. Nie odbudowano jej w dawnym kształcie. Z domu pozostała mniej więcej trzecia część, którą przebudowano wraz z sąsiednimi kamienicami w jednolity stylowo narożnik. Ulica Kręta stała się tym samym dwukrotnie szersza i... prosta i tylko taką znają ją powojenne pokolenia bydgoszczan.

<!** Image 4 align=none alt="Image 194777" sub="Fundamenty domu, odsłonięte przez archeologów. / Fot.: Krzysztof Błażejewski/archiwum">W ostatnich dniach, w trakcie prowadzonych w ciągu ulicy Krętej wykopalisk, bydgoscy archeolodzy odsłonili fundamenty dawnego „Domu Mateckich”. Przez co najmniej jeszcze dwa tygodnie będzie je można jeszcze zobaczyć i... zdziwić się, jak wąska i w jaki zawiły sposób kręta była kiedyś ulica Kręta.

Ród Paulusików

- Środkowa część odsłoniętego fundamentu, ta zbudowana z głazów, jest znacznie starsza od kamienicy, o której mowa - wyjaśnia archeolog Wojciech Siwiak. - Jest bardzo prawdopodobne, że pochodzi nawet z pierwszej połowy XVII w., trafiłem na notatkę informującą o zakupie murowanego narożnego domu przez bydgoszczanina ze znanego rodu Paulusików, pochodzącą z 1652 r.

Od strony południowej muru widać łukowate sklepienia piwnic, od północnej, w stronę dawnej „Kaskady” - poprzeczny mur stanowiący pozostałości przybudówki, wnęki na okna piwniczne oraz stertę pokruszonych dachówek, zapewne pozostałości po budynku, który stał w tym miejscu i spalił się, o czym świadczą zachowane w ziemi ślady pogorzeliska.

- Szukamy końca XVII-wiecznego muru - dodaje Wojciech Siwiak. - Po odsłonięciu całości projektant sieci wodociągowej zdecyduje o dalszych krokach.

Aż do wojny

Narożna kamienica wschodniej pierzei Starego Rynku została zbudowana w końcu XIX w. przez Leona Brueckmanna na nowoczesny dom towarowy. W 1921 r. przeszła na własność Domu Konfekcyjnego SA w Poznaniu, a w 1929 r. została zakupiona przez braci Czesława i Władysława Mateckich, którzy go prowadzili jako Dom Towarowy Braci Mateckich do wybuchu II wojny.**